هولوگرام در واقع یک تصویر سه بعدی است. به این معنا که عمق دارد و می تواند مانند یک شی واقعی بنظر برسد. شما می توانید هولوگرام را از زوایای مختلفی مشاهده کنید که هر کدام از زوایا، می تواند یک تصویر را ارائه کند. از نظر لغوی هولوگرام از دو واژه ی hologram تشکیل شده است که ترکیب این دو به معنای تصویر نهایی یا ماده رمز نگاری شده می باشد.
می توان گفت دنیس گابور، فیزیکدان مجارستانی، اولین بار توانست تا چگونگی عکس های سه بعدی را نشان دهد. به این فرآیند، هولوگرافی می گویند. اما در واقع پس از اینکه لیزر اختراع شد، می توان گفت اهمیت هولوگرافی با لیزر افزایش یافت و اولین هولوگرام در سال 1965 با نور لیزر ساخته شد. همچنین امروزه می توان گفت هولوگرام یک نوع برچسب خاص است که ویژگی های تصویر هولوگرامی را دارد. در ادامه به معرفی برچسب های هولوگرامی، کاربرد و انواع آن نیز می پردازیم.
همانطور که فهمیدیم، هولوگرام یک تصویر سه بعدی است که می تواند حاصل از پدیده ای به نام تداخل امواج تکفام لیزر به وجود آید. به فرآیند ساخت هولوگرام، هولوگرافی می گویند. نوری که از دستگاه لیزر بیرون رود، به دو پرتو تکفام تجزیه و تقسیم می شود. با انعکاس از روی یک آینه، یکی از پرتو ها از روی جسم به صفحه عکاسی تابیده می شود. پرتوی دوم به کمک آینه ی دیگری بدون اینکه به جسم برخوردی داشته باشد، بر روی صفحه ی عکاسی ارسال می شود. سپس صفحه ی عکاسی باید در جایی قرار داده شود که برای بوجود آوردن تصویر هولوگرام، دو پرتو در آنجا تلاقی می کنند.
در اینجا، لیزر ابزاری است که نور را به صورت باریکه های موازی ساطع می کنند که این باریکه ها، طول موج مشخصی دارند. این دستگاه لیزر از یک ماده فعال تشکیل می شود که درون محفظه ی تشدید کننده نور جای دارد که به وسیله یک منبع بیرونی که از نوع الکتریسیته می باشد و نور تحریک شده است، سبب گسیل نور می شود. در فرآیند ساخت هولوگـرام ها با این روش، با توجه به همگرایی به شدت بالای باریکه های لیزری، سلامت افراد بسیار مهم و احتیاط لازم است.
با توجه به کاربردهای مختلف هولوگـرام، می توان برای دسته بندی آنها به انواع هولوگرام های زیر اشاره نمود.
از جمله کاربردهای رایج استفاده از برچسب هولوگرام می توان به موارد امنیتی مانند حفاظت از محصولات تولیدی مجموعه خود اشاره کرد. از دیگر کاربردهای برچسب هولوگرام می توان به تایید نمودن اسناد و مدارکی که دارید از جمله آیتم های پست شده و تیکت های رخداد اشاره کرد.
همچنین در کارتخوان ها و پایانه ها که بدون نفر هستند، مثلا در فروشگاه ها و یا ایستگاه های گاز از این برچسب برای ایمنی آنها استفاده می شود. این برچسب ها که نشان دهنده اعتبار محصولات تولیدی از سوی برندها تولید و بر روی کالاها برچسب می شود، سبب شده است تا برخی فروشندگان برای زیبایی اقدام به نصب برخی هولوگرام ها بر روی کالاهای خود کنند.
جالب است بدانید که در کشورهای پیشرفته تنها کسانی که دارای ثبت مالکیت تجاری هستند، اجازه دارند تا از این برچسب ها چاپ کنند که این موضوع باعث می شود تا این برچسب ها منحصر به آن شرکت بوده و کپی برداری از آن ممکن نباشد.
هولوگرام ها به دسته های مختلفی تقسیم بندی می شوند که در ادامه به صورت تیتروار به معرفی آنها می پردازیم. از انواع این هولوگرام های امنیتی که برچسب های آن پرینت شده و برای کاربردهای امنیتی به فروش می رسند می توان گفت:
همانطور که گفتیم هولوگرام ها برچسب های امنیتی هستند که برای جعل کردن آن، به تجهیزات گرانبها و همچنین تخصصی نیاز است و به همین علت نمی توان آنها را به راحتی جعل نمود. از نمونه کاربردهای روزمره این هولوگرام ها می توانید به چاپ آنها بر روی اسکناس های پول اشاره کنیم. همچنین از انواع دیگر هولوگرام ها می توان به هولوگرام های روی پاسپورت ها و کارت های بانکی و اعتباری و بسته بندی کالاهای با برند خاص که هر کدام از برچسب های خاص خود استفاده می کنند، اشاره نمود.