فرآیند ساخت هولوگرام

هولوگرام

هولوگرام نخستین بار از دهه ی 40 میلادی اختراع شد اما یک دهه ی بعد، با پیشرفت فناوری و استفاده از لیزر، ساخت هولوگرام از دهه ی 60 آغاز شد. هر چند زمان ساخت هولوگرام در اوایل این دهه بسیار زیاد بود اما با پیشرفت علم، فرآیند چاپ هولوگرام سریعتر و دقیق تر شد. امروزه استفاده از چاپگر های جوهر افشان، یکی از روش های نوین در ساخت هولوگرام است که می تواند زمان و هزینه ی چاپ هولوگرام را کاهش دهد.

هولوگرام چیست؟

در واقع هولوگرام یک تصویر سه بعدی است که اگر به آن نگاه کنید، متوجه می شوید که عمق دارد. این تصویر سه بعدی طوری ساخته شده است که مانند یک شی ء ظاهر می شود. ویژگی تصاویر سه بعدی ( مانند هولوگرام ) اینگونه است که برخلاف تصاویر دو بعدی، اگر از هر طرف به آن نگاه کنید، تصویری سه بعدی را درون آن مشاهده می کنید.

این پدیده یعنی ساخت عکس به صورت سه بعدی یا هولوگرام، اولین بار توسط فیزیکدان مجارستانی به نام دنیس گابور (Dennis Gabor) در سال 1948 به جهانیان نشان داده شد. همچنین با توجه به ایجاد فناوری لیزر که در ساخت این پدیده نقش دارد، در سال 1965 برای ساخت هولوگرام از نور لیزر استفاده شد.

انواع هولوگرام

هولوگرام ها می توانند با توجه به کاربردی که دارند، به انواع مختلفی تقسیم بندی شوند. برای انواع هولوگرام می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• هولوگرام های شماره سریال دار: این نوع هولوگرام ها برای مدیریت و کنترل بر کالاها ایجاد می شود که شماره سریالهایی بر روی آن به وجود می آورند.

• هولوگرام های مخصوص مدارک شناسایی: استفاده از این نوع هولوگرام ها به منظور جلوگیری از کپی نمودن و تقلب در ایجاد کارت های شناسایی و افزایش عمر این مدارک شناسایی می باشد.

• هولوگرام نقش برگردان: این هولوگرام ها می توانند با کنده شدن، بر روی سطح خود اثر را برجای بگذارند.

• هولوگرام های دارای طرح مخفی: این نوع از هولوگرام ها، متن و تصویر خاصی درون خود دارند که تنها با کمک دستگاه های لیزر خوان می توان آنها را مشاهده نمود.

• نوار هولوگرام: این نوع از هولوگرام ها در بسته بندی استفاده می شوند و با کنده شدن از بسته ی خود، عبارت هایی مانند canceled یا void و ... را از خود برجای می گذارند.

• فویل های هات استامپ: این نوع از هولوگرام ها با کمک حرارت بر روی سطوح مختلفی مانند فلزات، پلاستیک، کاغذ و ... چسبانده می شوند.

از دیگر انواع هولوگرام ها می توان نام برد:

• هولوگرام های دو بعدی

• هولوگرام های سه بعدی

• هولوگرام های ترکیبی

• هولوگرام های با طرح های هولوگرافی پیچیده

• هولوگرام رنگ واقعی

• هولوگرام تصاویر متحرک

• هولوگرام چند کاناله

• هولوگرام شفاف

• هولوگرام ضد سرقت

• هولوگرام چاپ گرم

کاربردهای هولوگرام

امروزه با گسترش فناوری در این حوزه، کاربرد های هولوگرام در حال گسترش می باشد. این کاربرد ها را می توان در دسته های مختلفی تقسیم بندی نمود که از مهم ترین کاربردی های ساخت هولوگرام می توان گفت:

• کاربرد های امنیتی: غالب استفاده از برچسب های هولوگرام امروزه در این نوع از کاربرد ها می باشد. مثال های زیادی می توان برای کاربرد های امنیتی زد. به عنوان مثال شما می توانید هولوگرام ها را در کارت های شناسایی، بانکی، کارت های دانشجویی، شناسنامه ها، مدارک معتبر، روی بسته بندی کالاها و ... مشاهده نمایید.

• استفاده های تزئینی: در برخی موارد برای بالا بردن زیبایی و ارزش کالا در کارت های ویزیت، کارت های دعوت، دفترچه های تبلیغی، تصاویر فانتزی، کتاب ها و مجلات از هولوگرام ها استفاده می شوند.

• استفاده در بسته بندی محصولات: هم چنین هولوگرام ها در برخی کالاها برای ایجاد یک وجه تمایز میان کالاهای مشابه استفاده می شوند که از جمله آنها می توان به کالاهایی مانند قطعات مکانیکی، سخت افزار ها، مواد اولیه صنعتی، دخانیات، ساعت، برخی مواد غذایی، لوازم یدکی خودرو و ... استفاده می شود.

فرآیند ساخت هولوگرام

ممکن است عباراتی مانند چاپ هولوگرام، چاپ هولوگرافی و ... را شنیده باشید که برای ساخت هولوگرام ها به کار می روند. باید بدانید که فرآیند ساخت هولوگرام در واقع چندین سال است که در کشور های مختلف به کار می رود و امروزه دیگر جزئی از کاربردهای رایج در صنایع مختلف است.

به طور کلی اگر بخواهیم در مورد فرآیند ساخت هولوگرام یا چاپ آن مطالبی را بگوییم، می توان اشاره کرد به استفاده از پرتو های لیزر تک. این پرتو به وسیله ی یک قطعه لنز مخصوص به دو پرتو تقسیم می شود که دو پرتو لیزری که شبیه هم هستند ایجاد می شوند. یکی از این پرتو ها که پرتو مرجع در نظر گرفته می شود، بر روی فیلم به صورت مستقیم تابانده می شود.

در مورد چاپ هولوگرافی باید بدانید که هولوگرام روی کاغذ های معمولی چاپ نمی شود و فرآیند تولید آن پیچیده است.

فرآیند ساخت هولوگرام (قسمت دوم)

برای ساخت هولوگرام از کاغذ یا سطوح چاپی با یک لایه فلز که معمولا از جنس آلومینیوم یا فولاد هستند و یا یک پلاستیک بازتابنده، برای کاور کردن کاغذ استفاده می شود. در نهایت هولوگرام در اثر بازتاب نور از اشیاء بر روی یک سطح فلزی یا پلاستیکی ایجاد شده و تصویری پیچیده و دقیق را در پرتو لیزری ایجاد می کند.

اخیرا Stack در مورد ساخت هولوگرام گزارشی را منتشر کرده است که در آن، دانشمندان توانسته اند به کمک پرینترهای جوهر افشان برای چاپ هولوگرام استفاده کنند. از مزایای این روش می توان به افزایش قابل توجه سرعت تولید و کاهش زمان چاپ و هزینه های تمام شده ی آن اشاره نمود.

در این روش از طرز ساخت هولوگرام، از جوهری که ضریب شکست بالایی در نور مرئی دارد، بر روی کاغذ برجسته میکرو استفاده می شود. در این روش پیش از آنکه کاغذ با هر لایه از پلیمر یا رنگ پوشانده شود، یک تصویر منحصربفرد ایجاد می شود.

سفارش چاپ هولوگرام

همانطور که گفتیم، هولوگرام ها را می توان تصاویر سه بعدی در نظر گرفت که بر روی یک سطح دو بعدی نقش می بندند. نحوه ی ساخت هولوگرام دستگاه ها و روش های خاص خود را دارد که از تابش نور لیزر بر شیء سه بعدی مد نظر ما و بازتاب آن بر روی صفحه ای شفاف مانند شیشه و یا سیلور هالید و فتوپلیمر ایجاد می شود.

با توجه به اینکه کاربرد هولوگرام ها رو به گسترش است، شرکت های مختلف چاپ هولوگرام در تهران و شهر های بزرگ به وجود آمده اند که در راستای پذیرش سفارش چاپ هولوگرام و چاپ آنها با روش های مختلف با توجه به کاربردی که دارند اقدام می کنند.

از ویژگی های مرکز چاپ هولوگرام ما می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• تنوع تولید انواع هولوگرام های مختلف مانند هولوگرام های آماده، دو بعدی و سه بعدی، ترکیبی

• تولید هولوگرام هایی با کاربرد های مختلف مانند نشان دهنده ی اصالت برند، استفاده در فیلم ها، صنایع پزشکی و بهبود نمایشگر ها

• تولید در تیراژهای بالا همراه با تخفیف در قیمت تمام شده

• طراحی تعداد زیادی هولوگرام برای شرکت های مختلف در جهت امنیت محصولات، تقویت هویت برند و جلوگیری از تقلب

قیمت هولوگرام های تولید به موارد مختلفی بستگی دارد که از جمله عوامل موثر در تولید این لیبل ها می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• ابعاد

• جنس

• رنگ

• تیراژ

• طراحی

• نوع

مشخصات برچسب هولوگرام

هولوگرام چیست؟

هولوگرام در واقع یک تصویر سه بعدی است. به این معنا که عمق دارد و می تواند مانند یک شی واقعی بنظر برسد. شما می توانید هولوگرام را از زوایای مختلفی مشاهده کنید که هر کدام از زوایا، می تواند یک تصویر را ارائه کند. از نظر لغوی هولوگرام از دو واژه ی hologram تشکیل شده است که ترکیب این دو به معنای تصویر نهایی یا ماده رمز نگاری شده می باشد.

می توان گفت دنیس گابور، فیزیکدان مجارستانی، اولین بار توانست تا چگونگی عکس های سه بعدی را نشان دهد. به این فرآیند، هولوگرافی می گویند. اما در واقع پس از اینکه لیزر اختراع شد، می توان گفت اهمیت هولوگرافی با لیزر افزایش یافت و اولین هولوگرام در سال 1965 با نور لیزر ساخته شد. همچنین امروزه می توان گفت هولوگرام یک نوع برچسب خاص است که ویژگی های تصویر هولوگرامی را دارد. در ادامه به معرفی برچسب های هولوگرامی، کاربرد و انواع آن نیز می پردازیم.

ساخت هولوگرام

همانطور که فهمیدیم، هولوگرام یک تصویر سه بعدی است که می تواند حاصل از پدیده ای به نام تداخل امواج تکفام لیزر به وجود آید. به فرآیند ساخت هولوگرام، هولوگرافی می گویند. نوری که از دستگاه لیزر بیرون رود، به دو پرتو تکفام تجزیه و تقسیم می شود. با انعکاس از روی یک آینه، یکی از پرتو ها از روی جسم به صفحه عکاسی تابیده می شود. پرتوی دوم به کمک آینه ی دیگری بدون اینکه به جسم برخوردی داشته باشد، بر روی صفحه ی عکاسی ارسال می شود. سپس صفحه ی عکاسی باید در جایی قرار داده شود که برای بوجود آوردن تصویر هولوگرام، دو پرتو در آنجا تلاقی می کنند.

در اینجا، لیزر ابزاری است که نور را به صورت باریکه های موازی ساطع می کنند که این باریکه ها، طول موج مشخصی دارند. این دستگاه لیزر از یک ماده فعال تشکیل می شود که درون محفظه ی تشدید کننده نور جای دارد که به وسیله یک منبع بیرونی که از نوع الکتریسیته می باشد و نور تحریک شده است، سبب گسیل نور می شود. در فرآیند ساخت هولوگـرام ها با این روش، با توجه به همگرایی به شدت بالای باریکه های لیزری، سلامت افراد بسیار مهم و احتیاط لازم است.

دسته بندی هولوگرام

با توجه به کاربردهای مختلف هولوگـرام، می توان برای دسته بندی آنها به انواع هولوگرام های زیر اشاره نمود.

• هولوگرام سریال دار: هولوگرام هایی هستند که برای مدیریت کالاها و مدارک و همچنین افزایش امنیت آنها، شماره سریالهای مخصوص خود را دارند.
• هولوگرام های مخصوص کارت شناسایی: این نوع از هولوگرام ها، بر روی کارت هایی مانند کارتهای شناسایی، مدارک نشان دارد و ... بکار می رو که علاوه بر اینکه کیفیت آنها را بالا می برد، از تقلب و کپی برداری از روی آنها جلوگیری می کند.
• فویل های هات استامپ: هولوگرام هایی هستند که با استفاده از ماشین هات استامپ، بر روی سطوح مورد نظر مانند فلزات، پلاستیک، کاغذ، چرم و ... قرار می گیرند.
• هولوگرام با طرح مخفی: هولوگـرام هایی که درون خود تصویر یا شکلی خاص دارند و از ویژگی های آن می توان به رویت این المان ها تنها با استفاده از دستگاه های لیزر خوان اشاره نمود. برای کاربرد امنیتی از این نوع هولوگـرام استفاده می شود.
• هولوگرام های نقش برگردان: هولوگرام هایی هستند که اگر بر جایی نصب شوند و پس از مدتی از آن قسمت جدا شوند، متن یا تصویر خاصی را از خود برجای می گذارند. این نوع از هولوگـرام ها نیز کاربرد های امنیتی خاص خود را دارند

 

مشخصات برچسب هولوگرام

از جمله مشخصات کلی این نوع برچسب ها می توان گفت:

• برچسب های هولوگرام از جنس پلی استر با ضخامت 0.002 اینچ ساخته می شوند.
• این نوع برچسب ها به صورت رولی عرضه می شوند.
• قابلیت چسبندگی برای این برچسب ها تا یک سال ماندگاری دارد و می توان از آن استفاده کرد.
• در برچسب هولوگرامی که پلی استری است، زیر عکس هولوگرام یک سیلیکون به صورت نقطه ای پرینت شده است که اگر کنده شود، یک الگوی نقطه ای از تصویر هولوگرام باقی می ماند.
• از دیگر مشخصات این برچسب ها می توان به ناپدید شدن رنگ های آن به غیر از دو رنگ صورتی تیره و سبز لیمویی هنگامی که در برابر نور خورشید قرار می گیرند، اشاره نمود.
• اطلاعات رنگ برچسب های هولوگرامی عبارت است از:
  • سبز : PMS Green C
  • آبی تیره : PMS 286 C
  • قرمز : PMS 192 C
• رزولوشین بکار رفته در این برچسب ها در مقیاس 200 - 300 نقطه در اینچ می باشد.
• از مشخصات برچسب ها می توان گفت:
  • برچسب های معمولی دارای مشخصه 0.75 اینچ مربع با تعداد 200 عدد برچسب در رول هستند.
  • برچسب های دیگر آن دارای مشخصه 1.35 اینچ با تعداد 1000 برچسب در هر رول می باشند.

کاربرد برچسب هولوگرام

از جمله کاربردهای رایج استفاده از برچسب هولوگرام می توان به موارد امنیتی مانند حفاظت از محصولات تولیدی مجموعه خود اشاره کرد. از دیگر کاربردهای برچسب هولوگرام می توان به تایید نمودن اسناد و مدارکی که دارید از جمله آیتم های پست شده و تیکت های رخداد اشاره کرد.

همچنین در کارتخوان ها و پایانه ها که بدون نفر هستند، مثلا در فروشگاه ها و یا ایستگاه های گاز از این برچسب برای ایمنی آنها استفاده می شود. این برچسب ها که نشان دهنده اعتبار محصولات تولیدی از سوی برندها تولید و بر روی کالاها برچسب می شود، سبب شده است تا برخی فروشندگان برای زیبایی اقدام به نصب برخی هولوگرام ها بر روی کالاهای خود کنند.

جالب است بدانید که در کشورهای پیشرفته تنها کسانی که دارای ثبت مالکیت تجاری هستند، اجازه دارند تا از این برچسب ها چاپ کنند که این موضوع باعث می شود تا این برچسب ها منحصر به آن شرکت بوده و کپی برداری از آن ممکن نباشد.

انواع برچسب هولوگرام

هولوگرام ها به دسته های مختلفی تقسیم بندی می شوند که در ادامه به صورت تیتروار به معرفی آنها می پردازیم. از انواع این هولوگرام های امنیتی که برچسب های آن پرینت شده و برای کاربردهای امنیتی به فروش می رسند می توان گفت:

• هولوگرام های دوبعدی و سه بعدی
• هولوگرام فلیپ فلاپ
• هولوگرام دات ماتریکس
• هولوگرام لیتوگرافی تابش الکترون

همانطور که گفتیم هولوگرام ها برچسب های امنیتی هستند که برای جعل کردن آن، به تجهیزات گرانبها و همچنین تخصصی نیاز است و به همین علت نمی توان آنها را به راحتی جعل نمود. از نمونه کاربردهای روزمره این هولوگرام ها می توانید به چاپ آنها بر روی اسکناس های پول اشاره کنیم. همچنین از انواع دیگر هولوگرام ها می توان به هولوگرام های روی پاسپورت ها و کارت های بانکی و اعتباری و بسته بندی کالاهای با برند خاص که هر کدام از برچسب های خاص خود استفاده می کنند، اشاره نمود.